Voor veel mensen begon Menno Buch met ‘Sex voor de Buch’ en eindigde het met ‘Buch in de bajes’. Begrijpelijk, want het zijn immers erg onderscheidende programma’s. Door de jaren heen heeft Menno heel wat werelden laten zien, waarvan niemand wist hoe het nou écht zat.
Nu ruim twee maanden na zijn overlijden komen onze televisieavonturen in mijn hoofd als in een film voorbij. Als ik het samen zou moeten vatten, dan gaat het altijd over mensen, levensstijlen en uitgangspunten, die net even anders zijn dan het gemiddelde. ‘Niet-alledaags’ zo zou Menno het benoemen. Menno was een sociaal democraat in hart en nieren en wilde middels zijn programma’s laten zien wat er leeft in de maatschappij en hoe we daar als samenleving mee omgaan. Hij was ook liberaal, want hij vond dat iedereen in alle vrijheid moet kunnen doen wat hem goed dunkt. En dus maakten we altijd televisie met respect. Respect voor het ‘anders zijn’ en voor ‘andersdenkenden’. Het was belangrijk om niet te (ver-)oordelen, maar we zochten wel grenzen op.
Menno had een missie en een boodschap en hij wilde verhalen vertellen. Altijd met dat dieper laagje. Er zijn zoveel herinneringen aan het maken van deze unieke televisie. Ik denk aan de keer dat Menno met Theo van Gogh Soestdijk probeerde binnen te komen. Ze gingen dansend door de paleistuinen. Twee dagen later werd ik gebeld door de marechaussee, dat ze graag het beeldmateriaal wilden en dan niet om te vernietigen, maar om te gebruiken als instructiemateriaal bij hun opleidingen: ze konden van dit voorval goed leren. Ik denk aan de keer dat sommige crewleden kokhalzend weg zijn gelopen bij een scatparty. Ik hoor nog de verontschuldigingen door de speaker op de nudistencamping, waar men gemoedelijk naakt aan het jeu-de-boulen was en wij geëxcuseerd werden omdat wij gekleed waren. De beelden van mensen die er op kickten om zichzelf aan vleeshaken op te hangen staan op mijn netvlies gegrift en ik ruik nóg de geur van verschroeid vlees van degenen die als hobby hadden elkaar met hete scheermesjes te bewerken. Indrukwekkend was het ‘Sex voor de Buch Gala’ live vanuit Marcanti Plaza. Gekkenhuis met tweeduizend man publiek. Voor het eerst maakten we kennis met de ‘Sex voor de Buch’-kijker. Variërend van keurige lieden in gala gekleed en studentenfanclubs met spandoeken “Menno: King of Sex Forever’. Er waren er die het allemaal heel opwindend vonden; er lagen zelfs mensen naast het podium te sexen. De onbeëdigde notaris beoordeelde de verschillende rubrieken; in de categorie ‘hulpstukken’ won ‘Johnny met de neukpop’. ‘Sex voor de Buch’ had ook een sociale functie, want door het programma kwamen ‘gelijkgestemden’ met elkaar in contact. Zo is er bijvoorbeeld een club van luierfetisjisten uit voortgekomen.
Over sociale functie gesproken. Mijns inziens is dat met Menno’s laatste drie series van ‘Buch in de bajes’ ook weer prachtig gelukt. In menig gezin is het programma aanleiding geweest tot relevante discussies. We ontvingen o.a. mail van moeders die met hun kinderen keken, zodat ze eindelijk goed uit konden leggen waar hun pappa verblijft. Op veel scholen en in bibliotheken staan DVD-boxen en recent nog wordt Menno geciteerd in het boek van maatschappijleer t.b.v. 5 VWO. Hoe je het ook wendt of keert en wát je er ook van vindt: Menno Buch heeft iets bijgedragen met zijn ontdekkingsreizen. Zijn onvergetelijke televisie heeft indruk gemaakt; dat is wel gebleken uit de duizenden reacties na zijn overlijden. Ik realiseer me dat het niet alleen mijn persoonlijke verdriet is; het blijkt een gemis voor velen. Hij was een mooi mens en een fantastische televisiemaker. Ik mis hem.